تلویزیون دلِ جواد عزتی را هم مثلِ عطاران شکسته است/ علتِ ادامه نیافتن دردسرهای عظیم
تاریخ انتشار: ۲۱ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۰۳۵۶۵
برزو نیک‌نژاد نویسنده و کارگردان درباره جواد عزتی می‌گوید: بسیاری از مردم ما را می‌بینند و درخواست‌شان ساخت سری جدید "دردسرهای عظیم" است اما این سریال بدونِ جواد عزتی، نشدنی است. - اخبار فرهنگی -
خبرگزاری تسنیم- مجتبی برزگر: جواد عزتی بدون شک یکی از تواناترین بازیگران سینما و تلویزیون به شمار می‌رود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با این‌حال پس از این داستان جواد عزتی دل‌سرد نمی‌شود و با اراده‌ای محکم‌تر تصمیم می‌گیرد مسیر بازیگری در تئاتر را دنبال می‌کند. او درابتدا در تئاترهای خیابانی به ایفای نقش می‌پرداخت و به‌دلیل استعداد بالای خود خیلی سریع توانست به اجرا در سالن‌های تئاتر برسد و در سال 1375 به‌صورت حرفه‌ای نخستین اجرای خود را تجربه کند. او پس از فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاهِ سوره در رشته تئاتر این رشته را خیلی حرفه‌ای‌تر دنبال کرد و سرانجام در سال 1381 رسماً وارد تلویزیون شد و برای اولین‌بار جلوی دوربین رفت.
پس از ورود به تلویزیون، در سال 1383 در 2 سریال طنز به‌ایفای نقش پرداخت. ابتدا در سریال «من یک مستأجرم» به کارگردانی پریسا بخت‌آور و نویسندگی شادمهر راستین حضوری مختصر داشت و پس از آن توانست نقش پررنگ‌تری را در سریال «کمربندها را ببندیم» بازی کند. این سریال به نویسندگی پیمان قاسمخانی، خشایار الوند و امیرمهدی ژوله و به کارگردانی مهدی مظلومی از شبکه سه سیما روی آنتن رفت.
احتمالاً مهمترین نقش‌آفرینی جواد عزتی در سال‌های ابتدایی حضورش در تلویزیون به سریال «مظفر» مربوط میشود. یکی از سریال‌های مهران مدیری که در سال 1385 به نویسندگی سروش صحت، پیمان و مهراب قاسمخانی و خود مهران مدیری در ماه مبارک رمضان از شبکه سه پخش شد.
پس از سریال باغ مظفر بود که رفته‌رفته استعداد بسیار بالای جواد عزتی موردتوجه بسیاری از اهالی سینما قرار گرفت و توانست نقش‌های بسیار مهم‌تری را ایفا کند. یکی از این نقش‌ها به سریال «قرارگاه مسکونی» مربوط میشود که در نوروز سال 1387 از شبکه پنج سیما روی آنتن رفت. پس از همکاری موفقیت‌آمیز با مهران مدیری بار دیگر شاهد ایفای نقش او در سریال جدید این کارگردان برجسته ژانر طنز بودیم. حضور جواد عزتی در سریال «مرد هزار چهره» با اینکه بسیار کوتاه بود اما راه را برای همکاری‌های بعدی او و مهران مدیری هموارتر کرد.
پس از نقش‌هایی که در سریال آرزوهای شیرین، سریال گنج مظفر، سریال مثل هیچ‌کس و فیلم طلا و مس ایفا کرد، در سال 1389 در سریال قهوه تلخ حضور پیدا کرد. شاید یکی از جذاب‌ترین اجراهای جواد عزتی مربوط به همین سریال باشد. سریالی به کارگردانی مهران مدیری و نویسندگی خشایار الوند و امیرمهدی ژوله برای نمایش خانگی تهیه شد. جواد عزتی با بازی در نقش شخصیت بابا اِتی که شخصیتی بسیار مسن به‌شمار می‌رفت توانست تحسین تمام منتقدین را به‌دست آورد. ایفای نقشی بسیار سخت و به‌یادماندنی که شخصیت بابا اِتی را به یکی از بامزه‌ترین و مهمترین شخصیت‌های سریال قهوه تلخ تبدیل کرد.
پس از حضور موفقیت‌آمیز درمجموعه قهوه تلخ، حضور او در سینما پررنگ‌تر شد و در سال 1389 در فیلم‌هایی مانند آفریقا و همه‌چی آرومه به‌ایفای نقش پرداخت که البته هر دوی این فیلم‌ها در سال 1391 منتشر شدند. از نقش‌های موفق و بسیار متفاوت جواد عزتی می‌توان به نقش او در نقش شخصیت احمد در فیلم «فرشته‌ها با هم می‌آیند» اشاره کرد که در سال 1392 اکران شد که همین موضوع به همه ثابت کرد هنرنمایی جواد عزتی به نقش‌هایی خاص محدود نمی‌شود.
او در سال 1393 در فیلم «در مدت معلوم» نقش‌آفرینی کرد که در سال 1394 اکران و در سال 1395 در نمایش خانگی دردسترس قرار گرفت. فیلم «پارادایس» به کارگردانی علی عطشانی یکی دیگر از فیلم‌های موفق جواد عزتی به‌شمار می‌رود که در سال 1393 در کشور‌های آلمان، اسپانیا و ایران فیلمبرداری و درنهایت در سال 1397 اکران شد. وی برای بازی در این فیلم در جشنواره فیلم چلسی در آمریکا جایزه بهترین بازیگر مرد را به‌دست آورد.
از دیگر فیلم‌های او می‌توان به فیلم «خرگیوش» به کارگردانی مانی باغبانی محصول سال 1395 و دیگر فیلم جواد عزتی و امیر جعفری به نام «اکسیدان» محصول سال 1396 به کارگردانی حامد محمدی اشاره کرد. همچنین فیلم «تنگه ابوقریب» به کارگردانی بهرام توکلی نیز از او در همان سال اکران شد. همچنین می‌توانیم به فیلم‌هایی مانند فیلم «چهار انگشت»، فیلم «ما همه باهم هستیم»، فیلم «مغز استخوان» و فیلم «جهان با من برقص» نیز اشاره کنیم.
حضور جواد عزتی در میان پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران به فیلم هزارپا ختم نمی‌شود. نقش‌آفرینی او در هفتمین فیلم پرفروش سینمای ایران یعنی فیلم «آینه بغل» محصول سال 1396 هم نوعی دیگر از نقش‌آفرینی او را در سینمای ایران رقم زد.
از فیلم‌های پرفروش جواد عزتی عبور کنیم و به فیلم‌هایی از او برسیم که جوایز بسیاری را کسب کرده‌اند. با فیلم «ماجرای نیمروز» شروع کنیم که روایت‌گر داستان ترورهای سازمان مجاهدین خلق ایران در سال 1360 و اتفاقات برکناری ابوالحسن بنی‌صدر است. این فیلم در سال 1395 اکران شد و توانست پس از فروش 7 میلیارد تومانی، در جشنواره فیلم فجر جایزه بهترین فیلم سال، جایزه بهترین فیلم سال از نگاه تماشاگران و جایزه بهترین طراحی صحنه و لباس را به خود اختصاص دهد. جواد عزتی برای بازی در نقش شخصیت صادق نامزد کسب جایزه بهترین بازیگر مکمل مرد در جشنواره فجر بود که درنهایت دستش از این جایزه کوتاه ماند.
از دیگر فیلم‌های پرافتخار جواد عزتی می‌توان به فیلم «خورشید» محصول سال 1398 اشاره کرد که در اسفند 1399 اکران شد. داستان این فیلم به مشکلات کودکان کار می‌پردازد و درباره نوجوانی به اسم علی جریان دارد که از طرف یک مرد برای پیدا کردن یک زیرخاکی به‌دنبال آن می‌رود. جواد عزتی در این فیلم درکنار بازیگرانی مانند علی نصیریان و طناز طباطبایی به ایفای نقش پرداخته است.
فیلم خورشید در سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر توانست در بخش‌هایی مانند بهترین فیلم سال، بهترین فیلمنامه، بهترین طراحی صحنه و بهترین عکس سیمرغ بلورین را کسب کند. این فیلم همچنین در هفتاد و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز در سال 2020 در بخش بهترین فیلم سال نامزد کسب جایزه شیر طلایی بود که درنهایت نتوانست آن را کسب کند. این فیلم در مراسم اسکار سال 2021 به‌عنوان نماینده کشور ایران حضور داشت.
جواد عزتی در سال 1385 با خانم مه‌لقا باقری ازدواج کرد. جواد عزتی فارغ از علاقه بسیاری که به کارهای فنی همچون جوشکاری و نجاری دارد، طبق صحبت‌های خودش گفته که پس از بازیگری، علاقه بسیاری به کار با تاکسی و مسافرکشی دارد.
او در گفت‌وگو با مهران مدیری در برنامه "دورهمی" درباره این موضوع گفت که عاشق صحبت کردن و معاشرت با آدم‌های مختلف از اقشار گوناگون جامعه است و از این کار بسیار لذت می‌برد اما متأسفانه در حال‌حاضر به‌دلیل شهرت نمی‌تواند در این شغل فعالیت داشته باشد.
حضور او در فیلم "دوزیست" برزو نیک‌نژاد، "مغز استخوان" حمیدرضا قربانی و "شنای پروانه" محمد کارت هیچ‌کدام باعث نشد تا نظرِ داوران جشنواره فیلم فجر را جلب کند و فقط برای "آتابای" تصمیم گرفتند یک بار دیگر نام او را به عنوان کاندید بهترین نقش مکمل مرد معرفی کنند. شائبه‌هایی هم در این میان مطرح شد که سعید راد به عنوان داور جشنواره، بازی او را نمی‌پسندیده و به همین دلیل سیمرغ نگرفته است. بارها درباره این مسئله صحبت شد و حتی این بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون در جشن حافظِ امسال به هنگام گرفتنِ جایزه، این موضوع را رسماً اعلام کرد هیچ نقشی در انتخاب یا عدمِ انتخاب او نداشته و جایگاه ویژه‌ای برای بازی او در سینما قائل است.
مردم امروز جواد عزتی را به همه کاراکترها صدا می‌زنند؛ گروهی به نام "بابا اتی"، گروهی دیگر "لطیف" دردسرهای عظیم که بسیار ماندگار شد و بیشتر از همه این روزها در کوچه و خیابان او را می‌بینند به نامِ "مالک" سریال "زخم‌کاری" می‌شناسند. سریالی که در کنار خیلی از کارهای جدّی او در سینمای ایران مثلِ "شنای پروانه"، "جان‌دار"، "لاتاری"، "مغز استخوان" و خیلی از کارهای دیگر او در قامتِ یک بازیگر جدّی و دور از شخصیتِ اصلی خودش که انسان بسیار شوخ‌طبعی است، دیده شد. بسیاری از هم‌بازی‌های سابقِ او در صفحات مجازی‌شان می‌نوشتند که بابتِ نقش «مالک» داریم از جواد عزتی می‌ترسیم!
البته او این روزها با شمایلی جدید در فیلم سینمایی "مرد بازنده" محمدحسین مهدویان ایفای نقش می‌کند. کاری که در لیست 22 منتخب هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر انتخاب شده و در چهلمین رویداد بزرگ سینمایی کشور به نمایش درخواهد آمد. پس از تجربه "زخم‌کاری" و "ماجرای نیمروز" این سومین تجربه‌ای است که جواد عزتی با محمدحسین مهدویان در سینمای ایران رقم خواهد زد.
جواد عزتی در گفت‌وگویی با تسنیم درباره حضورش در فیلم‌های جدّی و جنس سینمای کمدی و پرفروش به این نکته اشاره کرد که جنس سینمای کمدی و پرفروش را دوست دارم اما خواستم بازیگر ثابت این سینما نباشم. اتفاقی که چند سالی است پررنگ‌تر شده حضورم در نقش‌های جدّی‌تر است. همیشه دغدغه‌ام بازی در کارهای متنوع و شگفت‌زده کردن مخاطب است. مخاطب نباید درگیر درجا زدن و در یک نقش و کاراکتر ماندن بازیگر باشند و همیشه باید این امکان را بازیگر به مخاطبش بدهد که او را با یک تفاوت و کاراکتر و نوع دیگری ببیند. من ژانرهای مختلفی را تجربه کرده و می‌کنم. من بازیگرم و بازیگر وظیفه‌اش تداوم بازی در ژانرهای مختلف است و نباید در یک ژانر خاصی باقی بماند. چرا که این اتفاق بیفتد تاریخ انقضای آن بازیگر به پایان رسیده است.
بسیاری در مورد مردم‌داری و محبوبیتِ جواد عزتی صحبت کرده‌اند خصوصاً برزو نیک‌نژاد کارگردان سینما و تلویزیون که بارها با او کارهایی را در تلویزیون و سینمای ایران داشته، به همین نکته اشاره می‌کند که دوست ندارد در کاری باشد و در آن شرمنده مردم شود. عزتی درباره همین مسئله توجه به مردم و مخاطب در گفت‌وگو با تسنیم اظهارنظر کرده است. او در پاسخ به این سؤال که چرا برخی از سلبریتی‌ها آدم گریزند، گفت: خوشبختانه همیشه با مردم بوده‌ام و هستم. اگر نام مرا سلبریتی بگذارند این هم شهره‌ای است که مردم به من داده‌اند و من چیزی جز محبت و صمیمیت از مردم ندیده‌ام که همین برخورد و رفتار را برنگردانم. ما برای مردم کار می‌کنیم و بایستی در خدمت مردم باشیم.
در میانِ خیلی هیاهوهای نگرفتن جایزه و سیمرغ؛ جواد عزتی پاسخِ جالبی هم در این باره داده است: "به سیمرغ فکر کرده‌ام و می‌کنم اما خود سینما برایم مهمتر است. اما در این اتفاق بزرگ سینمای ایران(جشنواره فیلم فجر) هیچ‌وقت انتظار نداشتم که حتماً سیمرغ بگیرم و اگر این اتفاق برای من نیفتد انگیزه رشد و پیشرفت بیشتر را از دست داده‌ام. هدفی را همیشه روبرویم ترسیم کرده‌ام، چون داشتن هدف سرمنزل رسیدن به اتفاقات خوب و رو به رشد برای هر آدمی است."
به بهانه نگاهی به ویژگی‌های شخصیتی و کاری جواد عزتی به سراغِ برزو نیک‌نژاد نویسنده و کارگردان سینما و تلویزیون رفتیم که سال‌ها با او در پروژه‌های مختلفی کار کرده است. یکی از آن کارها، "دردسرهای عظیم" بوده که در چند فصل روی آنتن رفت و محبوبیت بسیاری هم میانِ مخاطبان پیدا کرد. کار دیگری که در جشنواره فیلم فجر موردِ استقبال رسانه‌ای‌ها هم قرار گرفت، فیلم "دوزیست" بود. فیلمی که هادی حجازی‌فر و جواد عزتی نقش متفاوتی ایفا کردند و این روزها در صفِ اکران قرار دارد. این فیلم در بخش سودای سیمرغ سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت.
اولین سؤال هم اکرانِ همین فیلم در سینماهای کشور بود. نیک‌نژاد در پاسخ به این پرسش، تأکید کرد: پیگیری‌ها نشان می‌دهد قرار است به زودی اکران شود. اما فکر نمی‌کنم این به زودی برای امسال باشد. چرا که صفِ اکران بسیار طولانی شده و برای ماه‌های آینده هم فیلم‌ها انتخاب شده‌اند. باید دید چه زمانی این فیلم روی پرده خواهد رفت. واقعاً بازی‌های خوبی در این فیلم می‌بینیم و امیدوارم فیلم را مردم دوست داشته باشند. خودم فکر می‌کنم "دوزیست" مخاطبش را راضی نگه دارد. نکته‌ای که هم خودم و هم هنرمندانِ این کار بسیار به آن توجه کرده و اصلاً دغدغه‌شان است.
نیک‌نژاد درباره ویژگی‌های شخصیتی و کاری جواد عزتی به خبرنگار تسنیم گفت: من همیشه می‌گویم بازی جواد عزتی را خصوصاً در همین فیلم "دوزیست" نخواستند ببینند. هرچه‌قدر داوران، جواد عزتی را نبینند مردم بیشتر بازی عزتی را می‌بینند. من هنوز هم نمی‌فهمم که چرا او برای "دوزیست" کاندید نشد! اگر این نقش را ندیدند پس چه چیزی را دیدند. به نظرمن عزتی در "دوزیست" درخشان است. این را بعد از بیست و یک سال دستیاری و سال‌ها نوشتن و 10 سال کارگردانی می‌گویم. واقعاً در "دوزیست" بازی‌های خوبی توسط بازیگران ارائه شده و کاملاً بازی متفاوت و درخشانی از جواد عزتی می‌بینیم. اگر داوران می‌خواستند ببینند یک اتفاق دیگری می‌افتاد.
او خاطرنشان کرد: عزتی همیشه درخشان بوده و سال‌ها با او کار کردم. تلاش عجیبی برای باورپذیر شدن نقش ها انجام می‌دهد. جایزه او همیشه در دلِ مردم است. کلاسِ بازیگری بالایی دارد و دلیلی جز تلاش کردن و اصرار بر خوب بودن ندارد. نکته‌ای که همیشه در جواد عزتی برایم اهمیت داشته، این است که نمی‌خواهد شرمنده مردم شود و این نکته برایش بسیار اهمیت دارد. حتی در بدترین شرایطی که می‌تواند برای هر آدمی ایجاد شود جلوی دوربین قرار می‌گیرد بهترینِ خودش را ارائه می‌دهد. من ندیدم که جواد عزتی جایی کم بگذارد.
کارگردان "دردسرهای عظیم" درباره اینکه برخی می‌گویند بازیگرانی همچون جواد عزتی دستمزدهای بالایی می‌گیرند، گفت: همه‌مان بالاخره درگیرِ دستمزدیم. واقعیت این است عزتی حتماً پولش را می‌گیرد اما تا الان برای پول نقشی را بازی نکرده است. من ندیده‌ام که بگوید چقدر می‌دهید من بازی کنم! امکان ندارد. برخی اوقات به آدم‌ها می‌گویند نانِ دل‌شان را می‌خورند اما به نظرمن این عبارت را به تنهایی نمی‌توان برای جواد عزتی به کار برد. دل مکمل خوب بودن، نگاه درست و هنرِ سرشار است که در این بازیگر سینما و تلویزیون وجود دارد.
وی افزود: جالب است بدانید سال‌های قبل که عزتی نقش کوتاهی را در برخی فیلم‌ها و آثار داشت وقتی مردم از سینما بیرون می‌آمدند و یا تماشایِ سریال تمام می‌شد، عزتی و نقشِ او را فراموش نمی‌کردند. عزتی یک آنی دارد که نقش را فقط او می‌تواند مثلِ‌خودش بازی کند. اصطلاحاً شلنگ‌تخته نمی‌اندازد؛ کاراکتر را باور می‌کند و باورپذیر آن نقش را بازی می‌کند. ما هم عزتی را باور می‌کنیم و می‌بینیم کم‌فروشی نمی‌کند و برای دستمزد کاری نمی‌کند.
نیک‌نژاد درباره ادامه پیدا نکردنِ سریال "دردسرهای عظیم" که گفته میشود به خاطر عدم حضور جواد عزتی و دستمزدی بالای این بازیگر است، خاطرنشان کرد: این‌طور نیست واقعاً. ما در "دودکش" هم مشکل داشتیم که گروه را کنار هم قرار دهیم. همیشه مردم در کوچه و خیابان ساخت سری جدید دو سریال "دودکش" و "دردسرهای عظیم" را از ما درخواست کردند که با سختی فراوان و اوجِ کرونا، "دودکش" به مرحله اجابت رسید. اما در مورد "دردسرهای عظیم" باید بگویم بدون آقای عزتی نشدنی است. قطعاً به خاطر دستمزد او نیست و وارد این اتفاق بشویم شاید تهِ آن یک مقدار به مشکل دستمزد بخوریم اما مشکلات دیگری وجود دارد. در مورد عزتی و نکاتی که مطرح می‌کنند به دستمزدِ او برمی‌گردد قطعا نیست.
وی ادامه داد: بگذارید پاسخِ شما را این‌طور بدهم. به نظرمن خیلی وقت‌ها آدم‌هایی را می‌آوریم بعد از آن خودمان قدرشان را نمی‌دانیم. آن آدم بلند میشود و می‌رود در جایِ دیگری کارش را پیش می‌برد. وقتی آدمی که دلی کار می‌کند دلش می‌شکند دیگر چه کاری می‌تواند بکند. حواس‌مان به کسانی باشد که دلی کار می‌کنند. آقای عطاران دلش نشکست! عزتی هم دلش شکست. به نظرم اگر مردم مهم‌اند یکسری آدم‌ها مهم می‌شوند. باید بتوانیم سعی کنیم دلِ آن آدم‌ها را به دست آوریم و دلی برای مردم کار کنند. جدا از اینکه گروهِ سریال "دردسرهای عظیم" همدل بودند در همدل کردن این گروه، قطعاً عزتی تأثیر دارد. دردسرهای عظیم جدا از فیلمنامه و تهیه‌کننده و اتفاقات دیگر، قطعاً یک پای اصلی آن خود جواد عزتی است و جواد عزتی نباشد سریال "دردسرهای عظیم" از نظر بنده حقیر نمی‌تواند ادامه پیدا کند.
نیک‌نژاد در پایان درباره ساخت سریالی جدید برای شبکه نمایش‌خانگی توضیح داد: در حال نوشتن سریالی جدیدم که البته فضای کار، جدّی است. معلوم نیست این کار برای نمایش‌خانگی و یا تلویزیون باشد. اما یک کاری به نام "آفتاب‌پرست" را امیر برادران نوشته و دنبال گرفتن مجوزهای تولید آن برای شبکه نمایش‌خانگی هستیم. ان‌شاءالله سال آینده فیلمبرداری این کار را آغاز کنیم.
جزئیاتی از سریال‌های نوروزی تلویزیون برای سال 1401 + عکسبه‌بهانه سالروز پروازِ قهرمانِ کربلای 5/ بالاخره تلویزیون برای «حاج احمد کاظمی» سریال می‌سازد؟فیلم «موقعیت مهدی» در سینما و سریال «عاشورا» در تلویزیون!انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: جواد عزتی رضا عطاران سینمای ایران رسانه ملی سریال رضا عطاران سینمای ایران رسانه ملی سریال جشنواره فیلم فجر سینما و تلویزیون بهترین فیلم سال دردسرهای عظیم برزو نیک نژاد سینمای ایران جایزه بهترین جواد عزتی جواد عزتی جواد عزتی جواد عزتی ایفای نقش مهران مدیری نمایش خانگی نیک نژاد نقش آفرینی محصول سال اکران شد فیلم ها آدم ها سال ها نقش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۰۳۵۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شنیدن ملودی های شریف روی نُت «رعنا»/ موسیقی خوب برای سریال خوب
دریافت 113 MB
خبرگزاری مهر-گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ کارکرد تیتراژ چیزی شبیه به جلد کتاب است که طراحش تلاش می‌کند با انتخاب عناصر، فرم‌ها و چینش‌ها با کمک گرافیک و موسیقی مخاطب یک اثر را در جریان موضوع قرار دهد. شرایطی که گاهی بسیار نکته‌سنج، اندیشمندانه و حساب‌شده پیش روی مخاطبان قرار می‌گیرد و گاهی هم به قدری سردستانه و از روی ادای یک تکلیف اجباری ساخته میشود که بیننده را از اساس از یک اثر تصویری دور می‌کند.
آنچه بهانه‌ای شد تا بار دیگر رجعتی به کلیدواژه «تیتراژ» داشته باشیم، مروری بر ماندگارترین و خاطره‌سازترین موسیقی‌های مربوط به برخی برنامه‌ها و آثار سینمایی و تلویزیونی است که برای بسیاری از مخاطبان دربرگیرنده خاطرات تلخ و شیرینی است و رجوع دوباره به آنها برای ما در هر شرایطی می‌تواند یک دنیا خاطره به همراه داشته باشد. خاطره‌بازی پس از آغاز و انتشار در نوروز ۱۴۰۰ و استقبال مخاطبان از آن، ما را بر آن داشت در قالب یک خاطره‌بازی هفتگی در روزهای جمعه هر هفته، روح و ذهن‌مان را به آن بسپاریم و از معبر آن به سال‌هایی که حال‌مان بهتر از این روزهای پردردسر بود، برویم.
«خاطره بازی تیتراژهای ماندگار» عنوان سلسله گزارشی آرشیوی با همین رویکرد است که به‌صورت هفتگی می‌توانید در گروه هنر خبرگزاری مهر آن را دنبال کنید.
در صدوپانزدهمین شماره از این روایت رسانه‌ای به سراغ موسیقی متن و تیتراژ سریال ماندگار «رعنا» به کارگردانی داود میرباقری و آهنگسازی شریف لطفی رفتیم که به سال ۱۳۶۹ از شبکه اول سیما در قالب یک سریال هشت قسمتی پیش روی مخاطبان قرار گرفت. مجموعه ای که به نوعی دومین سریال داود میرباقری بعد از سریال «گرگها» در مقام کارگردانی محسوب می شد و نشان داد که این کارگردان با تجربه و مخاطب شناس تلویزیون و سینما از همان ابتدا به موسیقی همواره به عنوان عنصری مهم، موثر و مولف برای جذب مخاطبان و ارایه محتوا نگاه می کند و در این چارچوب تلاش دارد تا از بهترین ها برای ساخت و طراحی موسیقی پروژه های خود استفاده کند.
سریال «رعنا» قصه بخشی از زندگی رعنا، دختر مردی به نام سنایی از صابون‌پزهای قدیمی تهران است. پس از چندی دانایی که دبیر آموزش و پرورش است به خواستگاری رعنا آمده و با وجود مخالفت‌های منصور (برادر رعنا) با او ازدواج می‌کند. اما پس از گذشت مدتی دانایی به دلیل شرکت در فعالیت‌های سیاسی دستگیر و روانه زندان و کشته میشود. پس از سال‌ها پسر رعنا که به شدت در حال مبارزه با رژیم پهلوی در سال ۱۳۵۷ است، در یک درگیری خیابانی مفقود میشود. رعنا و دخترش به دنبال یافتن او هستند که ماجراهایی از گذشته دوباره زنده می شود.
گلچهره سجادیه در نقش رعنا، بهزاد فراهانی در نقش دایی منصور، سعید نیکپور در نقش جواد دانایی، رویا تیموریان در نقش تهمینه دانایی، رسول نجفیان در نقش پوریا، پرویز پرستویی در نقش رسول نجفی، فاطمه گودرزی در نقش مریم، حسین پناهی، مهری مهرنیا، فرخ لقا هوشمند، اسماعیل شنگله، محمد کاسبی، مهری ودادیان، بهمن زرین پور، علی اوسیوند، عیسی صفایی، عزیزالله هنرآموز و محمدتقی شریفی بازیگریان سریال «رعنا» بودند که بسیاری از آنها تاکنون همچنان در پروژه های داود میرباقری جزو بازیگران اصلی و ثابت محسوب می شوند و در آن دوران توانستند به واسطه حضور در این سریال موقعیت های خوبی را در عرصه تصویر به دست آورند.
جبار آذین منتقد چندی پیش در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، پیرامون این مجموعه گفته بود: «رعنا» تجربه نمایشی جدیدی برای داود میرباقری و تلویزیون بود. این مجموعه برگرفته از فضای اجتماعی و سیاسی آن دوران ساخت شد. رعنا جزو کارهای خوب و پرخاطره تلویزیون از یک کارگردان متبحر در عرصه سینما، تئاتر و تلویزیون سال‌های بعد کشور است. ساختار نمایشی خوب و شخصیت پردازی‌های اصولی، مقبول و دیالوگ‌های خوب از امتیازهای مجموعه «رعنا» بود و میرباقری را در تولید کارهای تلویزیون توانا و خوش فکر نشان داد. این در حالی است که استفاده از بازیگران تئاتری و معرفی یک چهره مستعد که بعدها در سینمای ایران به عنوان بازیگری قدرتمند و محترم شهرت یافت (رویا تیموریان) و بهره‌گیری از دکورهای تلویزیونی حجیم و مناسب، متن خوب و بازی‌های روان از ویژگی‌های «رعنا» محسوب میشود. تمام امتیازهای هنری و فنی «رعنا» آن را اثری دیدنی ساخته بود تا مضامین خوب را واگویه کند و از عشق‌ها، رشادت‌ها، مبارزه‌ها، آرمان‌ها، تلخی‌ها و شیرینی‌ها بگوید و چه خوب هم در آن سال‌های کم رونقی تلویزیون اینها گفته شد و همین‌ها «رعنا» را با تجربه اندوزی‌هایش در اذهان به یادگار گذاشت.
اما یکی از ویژگی های مهم و موثر سریال تلویزیونی «رعنا» موسیقی تیتراژ و متن این مجموعه داستانی به آهنگسازی شریف لطفی بود که به دلیل طراحی یک تیتراژ متفاوت که در آن دوران بدعتی جدید به حساب می آمد توانست یکی از مولفه های مهم در ماندگاری آن تا به امروز به حساب آید. آن هنگام که ابتدا تصویر گلچهره سجادیه به عنوان بازیگر اول سریال روی یک تصویرگرافیکی شبیه به الواح تاریخی نمایان می شود و پس از آن عبارت «رعنا» در قالب لوگوتایپی متفاوت به نمایش در می آید. فضایی که موسیقی نقش مکمل را ایفا می کند و چارچوبی را پیش روی مخاطب قرار می دهد که دربرگیرنده حس و حال متفاوتی است.
موسیقی که به واسطه توجه لطفی به عنوان یک آهنگساز مولف و کهنه کار موسیقی کشورمان که سوابق آکادمیک او در عرصه موسیقی معرف تجربه بالای اوست، تلاش کرده تا ضمن توجه به مولفه های موسیقی ایرانی و ارایه درستی از آفرینش و خلاقیت در این نوع موسیقی با به کارگیری روش های نوین برای در خدمت محتوای اثر بودن، موسیقی تیتراژ متفاوت و خلاقانه ای را ارایه دهد. موسیقی که داود میرباقری همواره روی موسیقی به عنوان یکی از نقاط عطف و تاثیرگذار آثارش به آن توجه دارد و می کوشد تا در هر پروژه اش از این مولفه به درست ترین و علمی ترین شکل ممکن استفاده کند. آن چنان که اگر نیم نگاهی به کارنامه فعالیت های او داشته باشیم متوجه چنین رسالتی می شویم که اغلب موسیقی هایش توانسته اند تبدیل به ماندگارترین ها شوند.
طبیعتا در ساخت چنین موسیقی که بتواند دربرگیرنده مولفه های درست و اصولی از موسیقی متن باشد این نوازندگان هستند که بعد از آهنگسازی و ملودی پردازی نقش مهمی را ایفا می کنند. مسیری که به واسطه حضور هنرمندانی چون ابراهیم لطفی نوازنده ویولن، عباس ظهیرالدینی نوازنده ویولنسل، فرشید حفظی فرد نوازنده ابوا، شریف لطفی و حسین میرزایی نوازنده هورن، عبدالنقی افشارنیا نوازنده نی، مهرداد دلنوازی و شهریار فریوسفی نوازندگان تار، فریبا اسدی و محمود علیقلی آواز، محمود منتظم صدیقی نوازنده سازهای ضربی و تعدادی دیگر توانست موسیقی درست و اصولی را به گوش شنیداری مخاطبان ارایه دهد.
گرچه در رسانه ها مصاحبه چندانی از شریف لطفی درباره ساخت موسیقی سریال «رعنا» منتشر نشده است اما این آهنگساز، نوازنده، پداگوژیست موسیقی و رهبر ارکستر که از او به عنوان بنیانگذار دانشکده موسیقی دانشگاه تهران هم یاد می شود، در برخی از گفت‌وگوهای رسانه ای خود درباره نحوه حضورش در آثار سینمایی و تلویزیونی به عنوان آهنگساز گفته بود: هروقت به من از سوی پروژه ای تصویری پیشنهاد آهنگسازی آن ارایه می شود، اول از دست اندرکاران پروژه می خواهم که بخش هایی از تصاویر فیلمبرداری شده خود ر ابه صورت نامنظم در اختیار من قرار دهند که ببینم نتایج محتوایی تصاویر در چه قالبی است و وقتی ببینم نتیجه عمل چیست و هم در کارگردانی و هم در بازیگری همه چیز در جایگاه خوبی قرار دارد کاملا خودم را در اختیار کارگردان می گذارم و هر آنچه را که لازم باشد انجام می دهم.
این آهنگساز که در ساخت آثارش همواره تلاش می کند تا هم نشینی اصولی بین موسیقی ایرانی و موسیقی کلاسیک فراهم سازد، در یکی از گفت‌وگوهای رسانه ای اش توضیح داده بود: بالاترین تکیه گاه موسیقی ایرانی، دستگاه های موسیقی ایرانی برای روش مندی آفرینش در این گونه موسیقایی است که به اعتقاد من باید در کنار توجه به این مولفه ها به مواردی چون منش و خصوصیت انسانی این موسیقی ها توجه کنیم. در این چارچوب من همواره تلاش می کنم تا هیچ وقت وارد مقوله سفارشی کار کردن نشوم چون باید در ابتدای هر کاری خودم آن تفکر موجود در سریال یا فیلم سینمایی را دوست داشته باشم که اگر چنین نباشید هرگز چنین کاری را انجام نمی دهم.
همین نگاه ایده آل شریف لطفی است که همواره او را به عنوان آهنگسازی گزیده کار در سینما و تلویزیون کشورمان معرفی کرده و در مقام یکی از موثرترین و علمی‌ترین آهنگسازان کشورمان معرفی کرده است. مسیری که می توان در آهنگسازی فیلم های «مادیان» به کارگردانی علی ژکان، «سامان» به کارگردانی احمد نیک آذر، «کنار برکه ها» به کارگردانی یدالله نوعنصری، «دخترک کنار مرداب» به کارگردانی علی ژکان، «پرنده آهنین» به کارگردانی علی شاه حاتمی، «مسافران دره انار» به کارگردانی یدالله نوعنصری، «آهوی وحشی» به کارگردانی حمید خیرالدین، «دو همسفر» به کارگردانی اصغر هاشمی، «سکوت کوهستان» به کارگردانی یدالله نوعنصری، «عطر گل یاس» به کارگردانی بهمن زرین پور درک کرد.
چنین ساختاری در آهنگسازی آثار سینمایی و تلویزیونی مدت های زیادی است که در جریان تولیدات سینمایی و تلویزیونی کشورمان به واسطه عقب نشینی آهنگسازان پیشگام موسیقی کمتر دیده شده و فقط عده محدودی از هنرمندان هستند که تلاش می کنند در یک مسیر منطقی منطبق بر آموزه های دانشگاهی و تئوریک حوزه موسیقی به ویژه موسیقی دراماتیک حرکت کنند. فضایی که به نظر می آید می بایست از تجربیات شریف لطفی و هم نسلانش بیشتر از اینها استفاده کرد تا بتوانیم دوباره به دوران باشکوه موسیقی فیلم و تیتراژ دهه ۶۰ با همان امکانات ناچیز و محدود برگردیم.
کد خبر 6094445
خودکشی دانشجوی کارشناسی ارشد در کوی دانشگاه تهران